Kώστας Zουράρις
ΙΣΑΛΟΣ ΓΡΑΜΜΗΤα έντρομα άτομα του άγχους
«L? individualisme est anxiog_ne»
(Ρομπέρ Ροσφόρ, Διευθυντής του CREDOC, εφ. «Le Μonde»,
6 Ιουλίου 1993)
«...ενώ _βελτιώνονται_ οι ποσοτικοί δείκτες (κατά κεφαλήν τηλέφωνα,
θερμίδες, φορέματα, ηλεκτρονικά και κυβικά), ταυτοχρόνως και κατά τρόπον
δομικό, δηλαδή ώς μόνιμα συστατικά του συστήματος, επιδεινώνονται όλοι οι
ποιοτικοί δείκτες της κοινωνικής συνοχής...»
ΜΠΑ, ώστε έτσι; O ατομισμός είναι αγχο-γόνος; [άγχος+γεννώ, δυo ελληνικές
λέξεις για να δημιουργηθεί μια σύνθετη... γαλλική (!) και μια κατάληξη
ελληνική (-ισμός) στο λατινικό πρόθεμα, για μια σύνθετη... γαλλική (!)...]
Και μας τα λέει αυτά ένας τριαντα-οχτάρης (ούτε καν σαραντάρης), από τα
καινούργια κανόνια της γαλλικής τεχνοκρατίας, διευθυντής μελετών και
στατιστικής του CNAM («Εθνικό Ταμείο Ασφάλισης Ασθενειών») και διευθυντής
του CREDOC («Κέντρο Μελετών και Έρευνας για τις Συνθήκες Ζωής»).
Και επί πλέον, ώ της βλασφημίας, μας διαβεβαιώνει, ότι «η κρίση της
κατανάλωσης δείχνει ότι υπάρχει μια κρίση στο άυλο» κι ότι «η κατανάλωση
στις δυτικές κοινωνίες εμπεριέχει κατά πολύ, ανορθολογικά στοιχεία» (οπ.
παρ.)!!!
Αλλά υπάρχουν και χειρότερες διαπιστώσεις εκ μέρους ευρωπαίων εταίρων μας:
στο φύλλο της, (9ης Ιουλίου 1993), η εγκυροτάτη «Μοντ», δημοσίευσε, και
στην πρώτη σελίδα της (κι αυτό σημαίνει για την αρηξικέλευθο γεροντοκόρη,
πολιτική-πολιτισμική-κοινωνική επιλογή), ένα άρθρο-μελέτη, τεράστιο, με
τίτλο «Έθνος σε κίνδυνο». Το υπογράφει τεχνοκράτης, αντιστοίχου τεραστίου
κύρους, ο Ρενέ Λενουάρ, πρόεδρος της «Εθνικής διομοσπονδιακής ένωσης των
ιδιωτικών κοινωνικών και υγειονομικών οργανισμών» (UNIOPSS) τέως υπουργός,
και κυρίως, τέως διευθυντής της περιωνύμου ENA («Εθνικής Σχολής
Διοικήσεως»), η οποία θεωρείται παγκοσμίως σχολή-πρότυπο για τα ανώτατα
στελέχη του Κράτους και της Διοικήσεως, σχολή, η οποία έχει διαμορφώσει
ολόκληρη «σχολή», στην δυτική, τουλάχιστον, αντίληψη περί Κράτους Δικαίου
και Κράτους κοινωνικής προλήψεως και κατευνασμού.
Το ως άνω κινδυνεύον έθνος, είναι η Γαλλία! Μάλιστα! O έτερος των στύλων
στους οποίους στηρίζεται η «Ευρωπαϊκή Ένωση» είναι σε κίνδυνο, κι αυτή η
Γαλλία με τις τόσες παγκόσμιες πρωτιές, τις οποίες απαριθμεί ο
σούπερ-τεχνοκράτης της [πρώτη παγκοσμίως στην κοινωνική της ασφάλιση, στην
εκπαίδευση, στους βρεφονηπιακούς σταθμούς, στην προστασία των αναπήρων (2%
του ΑΕΠ, παγκόσμιο ρεκόρ!)], αυτή η χώρα, που ο ίδιος αναγνωρίζει ότι
καλοκυβερνάται (bien g_r_), είναι, λέει, malade! Αρρωστη και σε κίνδυνο!
Δηλαδή, σαν την Ελλάδα; Όχι, μας λέει ο Γάλλος εμπειρογνώμων: στα ουσιώδη,
που χαρακτηρίζουν μια κοινωνία, η Γαλλία βρίσκεται (προσωρινώς, ίσως) σε
χειρότερη θέση! (θα παραθέσω, παρακάτω, το σχετικό εδάφιο του άρθρου του).
Στο τεύχος 266 των 4T (Νοέμβριος 1992) είχα δημοσιεύσει ένα κείμενο για το
Αγιο Όρος με τίτλο «ο αθεόφοβος είναι ηττοπαθής». Εκεί, έλεγα ότι θα
επανέλθω, για να δείξω με ποιόν τρόπο, οι κοινωνίες που υποκύπτουν στον
ατομοκεντρισμό και την καταναλωτική αποβλάκωση, παρακμάζουν και
αυτοδιαλύονται αντί να «προοδεύουν». Επιμένω, μονότονα, στα κείμενά μου,
ότι στην ελληνική αντίληψη ζωής, εάν την σεβαστούμε, υπάρχουν οδηγίες, οι
οποίες μας επιτρέπουν να συνδυάσουμε ατομική πρόοδο και κοινωνική συνοχή,
ενώ, αντιθέτως, το δυτικό πρότυπο στο οποίο ομνύουν οι ημέτεροι απαίδευτοι
ευρωλιγούρηδες, έχει χρεωκοπήσει, πνέει τα λοίσθια, και ότι για να υπάρξει
μια Ευρώπη βιώσιμη, αυτή θα πρέπει να εγκαταλείψει την πλουτοκρατική
κατανάλωση και τον ατομοκεντρικό ευδαιμονισμό.
Σήμερα λοιπόν, θα συνδιαλεχθώ με τις δύο αυτές μελέτες που προανέφερα. Και
η πηγή (η «Μοντ») και οι εμπειρογνώμονες έχουν ιδιάζουσα σημασία, διότι
αποτελούν κορυφαία μέρη της δυτικής κοινωνίας, είναι όλοι τους
«ευρωπαϊστές» και ουδείς μπορεί να τους αποδώσει «άγνοια» ή καθυστερημένο
«απομονωτισμό».
Θα δείξω, επομένως, μέσα από ευρωπαϊκές πηγές, ότι την μπουρδολογία περί
«εξελιγμένης Ευρώπης», την υποστηρίζουν μόνο τριτοκοσμικοί επαρχιώτες των
γραμμάτων και των επιστημών. Κι ότι όποιος είναι πραγματικά «Ευρωπαίος»,
είτε: α) διότι (όπως στην περίπτωσή μου, επί εικοσιτρία χρόνια) έχει
εργαστεί εκεί, επαγγελματικά, έχει γεράσει εκεί, έχει αρρωστήσει κι όχι
απλώς ταξιδέψει τουριστικά ταξιδάκια ή έχει υποστεί εκεί, ως νήπιον,
παιδικού τύπου σπουδές, είτε: β) διότι είναι ντόπιος, τότε, αυτός βεβαίως,
ουδόλως παραμυθιάζεται από το μυθολόγημα «Ευρώπη», αλλά διαπιστώνει
αβιάστως το αδιέξοδο και την παρακμή του δυτικού «υποδείγματος».
H πρώτη διαπίστωση λοιπόν του άρθρου «Έθνος σε κίνδυνο», είναι η εξής
φρικώδης:
A. Όλοι οι δείκτες που περιγράφουν τους απροσάρμοστους στο αναπτυξιακό
πρότυπο, είναι, στην Γαλλία, χειρότεροι απ? ό,τι στην γαλλική κοινωνία του
19ου αιώνα (!) και χειρότεροι απ? ό,τι σε «υπανάπτυκτες» ώς προς την
Γαλλία, σημερινές κοινωνίες!
Μεταφράζω: (όπ. παρ.)
«Η εικόνα αλλάζει (η καλή), μόλις θεωρήσουμε τους απροσάρμοστους, τους
απόκληρους, τους υπό κοινωνικήν απόρριψιν, ποικιλόμορφη δηλαδή κατηγορία, η
οποία περιλαμβάνει τους εξηρτημένους αλκοολικούς, τους ναρκομανείς, τους
εγκληματίες, τους αυτοκτονούντες, αλλά και τους αναλφάβητους, τους
απομονωμένους μέσα στην πόλη, όλους αυτούς, των οποίων η συμπεριφορά
καταρρέει. H αύξησή τους κατά το τελευταίο τέταρτο του αιώνα, προκαλεί
ίλιγγο: η εγκληματικότητα πολλαπλασιάστηκε επί τέσσερα, οι ένοπλες ληστείες
επί δέκα. Δυόμιση εκατομμύρια εξηρτημένοι αλκοολικοί, πενήντα χιλιάδες
δικαστικές παραπομπές ετησίως για χρήση ναρκωτικών. Και δώδεκα τοις εκατό
(12%) του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας και ετοιμόρροπα είναι
τα έξι εκατομμύρια των εργαζομένων σε προσωρινή απασχόληση...
H κατανάλωση ψυχοφαρμάκων πέρασε από 25 εκατ. σε 138 εκατ. κουτιά από το
1965 στα 1990 (επί έξι, η αύξηση).
Ποιοί είναι αυτοί οι σημερινοί κατατονικοί; Λίγο πολύ, όλος ο κόσμος, οι
φτωχοί, αλλά και πλούσιοι. Διαπιστώνουμε ότι η ψυχική και ηθική κατάσταση
του ανθρώπου επιδεινώνεται όσο διευρύνεται η πληροφορική και η τεχνολογική
οργάνωση της κοινωνίας... H κοινωνία της παραγωγικότητας είναι παραγωγός
μαζικής αγωνίας.».
...«Στον 19ο αιώνα γνωρίσαμε πιο δύσκολες καταστάσεις για τον πληθυσμό:
εργασία των παιδιών στα ορυχεία, τα κοριτσάκια οχτώ ετών υπηρέτριες. Στα
1848 το ψωμί ήταν τόσο ακριβό, που η κυβέρνηση έστελνε τους αγρότες ως
εποίκους στην Αλγερία. Ούτε ο Βίκτωρ Ουγκό ούτε ο Ζολά εφευρίσκουν τις
σκηνές που περιγράφουν. Τότε όμως, οι άνθρωποι είχαν αντοχή. Σήμερα
καταρρέουν... Οι αιτίες: μοναξιά, κατάρρευση των αξιών, εθισμός στην άνεση,
ταχύτης στην τεχνολογική εξέλιξη. Περιοριζόμαστε, προσωρινώς, να
διαπιστώσουμε την συμφορά: η κοινωνία μας αποκλείει ταχύτερα από όσο
ενσωματώνει. Δεν απέχουμε πολύ από την προφητεία του Κέυνς, ήδη στα 1936
(_Επιστολή στα εγγόνια μου_), όπου προέλεγε την επερχόμενη _συλλογική
ψυχοπάθεια της κοινωνίας, η οποία θα απαιτήσει μία πολιτιστική
μεταβολή_»...
...«Η Γαλλία είναι η δεύτερη χώρα στον κόσμο, στο ποσοστό που διαθέτει για
την υγεία (9% του ΑΕΠ). Κι όμως, η υγειονομική κατάσταση του πληθυσμού της
κυμαίνεται -αναλόγως προς τα υπό χρήσιν κριτήρια-ανάμεσα στην 5η και την
15η θέση... Όλο και περισσότερο το υγειονομικό μας σύστημα καλείται να
αντιμετωπίσει μία _κοινωνική ασθένεια_, διότι όλο και περισσότερο
διαμορφώνονται πάσχοντες, των οποίων η κατάσταση της υγείας είναι απ?
ευθείας συνέπεια της κοινωνικής τους θέσης».
Οι επισημάνσεις του εμπειρογνώμονος είναι βαρυσήμαντες:
α). Διαπιστώνει κάτι, που όλοι οι σοβαροί μελετητές το επαληθεύουν
καθημερινώς, αλλ? αρνούνται να το αναγνωρίσουν οι υπαλληλίσκοι ευρωκράτες
και διάφοροι τριτοκοσμικοί ιδεόπληκτοι ευρω-ευνούχοι: ενώ «βελτιώνονται» οι
ποσοτικοί δείκτες (κατά κεφαλήν τηλέφωνα, θερμίδες, φορέματα, ηλεκτρονικά
και κυβικά), ταυτοχρόνως και κατά τρόπον δομικό, δηλαδή ώς μόνιμα συστατικά
του συστήματος, επιδεινώνονται όλοι οι ποιοτικοί δείκτες της κοινωνικής
συνοχής: ιλιγγιώδης αύξηση της εγκληματικότητας, καταστροφική αύξηση της
συνολικής παθογενείας του πληθυσμού. Δηλαδή, βλέπουμε ότι στις δυτικές
κοινωνίες, μαζί με την μόνιμη πια ανεργία, η οποία τρελλαίνει και
εξαχρειώνει τους ανέργους, διαμορφώνονται αυξητικά μεγέθη, (ένας πλούτος
δηλαδή), τα οποία, μαζί με την υλική απολαυή, φορτώνουν άγχος, ψυχασθένεια
και μοναξιά αγχογόνο στους συμμετέχοντες σ? αυτήν την «ποσοτική» αύξηση των
υλικών «αγαθών».
O Λενουάρ διαπιστώνει, ότι η κοινωνία της παραγωγικότητας, όχι μόνον
παράγει ανέργους και αναλφαβήτους (illetr_s) αλλά είναι πρωτίστως
«παραγωγός μαζικής αγωνίας».
β). Και πιο ανησυχαστικό, το οποίο βεβαίως, όλοι εμείς οι παλιότεροι το
διαπιστώνουμε, στον τρόπο διαπαιδαγωγήσεως των νέων μας, από τα MME, στα
πάμε πλατεία, στην εξαχρείωση του διαφημιστικού βομβαρισμού και στον
ανορθολογισμό που επιβάλλει η κοινωνία της καταναλωτικής διαφήμισης: όπως
διαπιστώνει και ο Γάλλος εμπειρογνώμων, για την φτωχή φάση της δικής του
κοινωνίας, κατά τον 19ο αιώνα, «τότε όμως, οι άνθρωποι είχαν αντοχή. Σήμερα
καταρρέουν». Σήμερα οι «πλούσιοι» καταρρέουν ευκολώτερα από τους κάποτε
φτωχούς.
Δηλαδή και κατά τρόπο δομικό, άρα μόνιμο: ο σημερινός δυτικός κοινωνικός
κώδιξ, αφού αποκλείσει πρώτα ένα μόνιμο ποσοστό ανέργων, τους οποίους
μεταβάλλει σε υποψήφιους ή εν ενεργεία εγκληματίες, διότι ταυτοχρόνως τους
βομβαρδίζει με την φαντασμαγορία της διαφήμισης, ταυτοχρόνως και μονίμως
μειώνει την ηθική, ψυχική και σωματική αντοχή των υπολοίπων «χρηστών», που
απολαμβάνουν τις ποσοτικές αυξήσεις στην κατανάλωση. Και η μειωμένη
συνολική αυτή αντοχή των «πολιτών» της διαφήμισης και της ανάλωσης, αυξάνει
την συνολική παθογένεια της κοινωνίας.
Ζούμε, δηλαδή, άνεργοι και «παραγωγικοί», μέσα σε μια «κοινωνική ασθένεια»,
η οποία διαμορφώνει ταυτοχρόνως την κατάρρευση των συστημάτων Υγείας και
την αποσύνθεση του κοινωνικού ιστού, και οδηγούμαστε έτσι σε μια ή
εγκληματογόνο ή εγκληματοφόβο κοινωνία, η οποία ούτως ή άλλως, μας
διαβεβαιώνει ο Γάλλος τεχνοκράτης, είναι «παραγωγός μαζικής αγωνίας».
Δηλαδή, προσωρινό συμπέρασμα, το οποίο αυτο-παράγει ενδογενώς μια προηγμένη
δυτική κοινωνία, η Γαλλική, στυλοβάτης μάλιστα της Ευρωπαϊκής «κοινότητας»:
οι «ποσοτικοί» δείκτες της παραγωγικότητας βελτιώνονται, αλλά ταυτοχρόνως η
συνολική κατάσταση της κοινωνίας χειροτερεύει. Επομένως: το «ευρωπαϊκό»
μοντέλλο κοινωνίας, όχι μόνον δεν είναι «προοδευτικό», αλλά είναι
ανορθολογικό ώς προς το σύνολο των κοινωνικών του αποτελεσμάτων, και δομικά
καθυστερημένο, διότι βελτιώνει τα δευτερεύοντα και υστερεί στα πρωτεύοντα.
Και βεβαίως είναι επικίνδυνο για την προσωπική και συλλογική υγεία του
πληθυσμού και είναι επικίνδυνο επί πλέον, διότι διαμορφώνει διαλυτικές
τάσεις στην κοινωνία, οι οποίες αντιμετωπίζονται ή με συλλογική προσφυγή σε
βαρβιτουρικά ή με προσφυγή στην αστυνόμευση και την κρατική βία.
γ). Αλλά ο Γάλλος εμπειρογνώμων έχει άλλη μια, πιο ανατριχιαστική
διαπίστωση, για την θέση της «προηγμένης, ευρωπαϊκής», γαλλικής κοινωνίας,
έναντι, άλλων «καθυστερημένων»:
«...Διαπιστώνουμε ότι η ψυχική και ηθική κατάσταση του ανθρώπου
επιδεινώνεται όσο διευρύνεται η πληροφορική και η τεχνολογική οργάνωση της
κοινωνίας. Πώς να μην ταραχτεί κανείς, όταν συσχετίσει τα εξής: Για ένα (1)
εκατομμύριο κατοίκους, αριθμούμε 43 ανθρωποκτονίες στην Γερμανία, 38 στην
Γαλλία, 17 στην Ισπανία και 15 στην Ελλάδα. Για 100.000 ανθρώπους,
αριθμούμε 17 αυτοκτονίες στην Γερμανία, 22 στην Γαλλία, 7 στην Ισπανία και
4 στην Ελλάδα. Ισπανοί και Έλληνες δεν είναι αρκετά ανεπτυγμένοι για να
αυτοκτονούν ή να σκοτώνουν τον γείτονά τους!» (όπ. παρ.)
Στέκομαι στην έξοχη αυτή παρατήρηση του Γάλλου εμπειρογνώμονος, που
εκδηλώνει ταυτοχρόνως την επιστημονική του τιμιότητα και την ηθική του
ταραχή, ως πολίτη πια. Την διατυπώνω αναλυτικώτερα, για να την εννοήσουν
και οι ημεδαποί τριτοκοσμικοί μας ευρωλιγούρηδες: αυτό σημαίνει, ότι
καλύτερα τηλέφωνα, πληρέστερη μηχανοργάνωση, τελειότερη υγειονομική
περίθαλψη, καλύτεροι αυτοκινητόδρομοι και περισσότερα κυβικά και
ασφαλέστερα κυβικά ενεργητικής και παθητικής ασφαλείας, αυξάνουν την
συνολική κοινωνική ανασφάλεια, διαμορφώνουν μια «κοινωνία μαζικής αγωνίας»
και όλοι αυτοί οι βελτιωμένοι ποσοτικοί δείκτες μας επιτρέπουν να
σκοτώνουμε συχνότερα τον γείτονά μας, και να βομβαρδίζουμε ευχερέστερα στην
Βαγδάτη και στην Σομαλία γυναικόπαιδα, ώστε να διατηρούμε χαμηλή την τιμή
του πετρελαίου «μας»...
Αν, δηλαδή, η αύξηση του ΑΕΠ και του κατά κεφαλήν εισοδήματος αυξάνει και
την κατά κεφαλήν εγκληματικότητα, τότε, ζήτω η υπανάπτυξη!... λέει ο Γάλλος
τεχνοκράτης.
Συμπληρώνει όμως εδώ, ορισμένα στοιχεία χρήσιμα για την συζήτηση αυτή. Από
τα στοιχεία της Ιντερπόλ για το 1992, βλέπουμε ότι η Ελλάδα έχει το
χαμηλότερο ποσοστό έναντι όλων για τα λεγόμενα «βαρειά» εγκλήματα
(ανθρωποκτονίες, βιασμοί) και ένα από τα χαμηλότερα παγκοσμίως για τα
«ελαφρά» (απάτες, καταχρήσεις, οικονομικό έγκλημα κλπ.). Ούτε απατεώνες
κατορθώνουμε να είμαστε, λόγω του ελληνικού, ακόμη, τρόπου ζωής!
Από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας μαθαίνουμε ότι η Ελλάδα έχει την
μεγαλύτερη «προσδοκία ζωής» στον κόσμο, μαζί με τους Γιαπωνέζους, στις
γυναίκες και από τις μεγαλύτερες στους άνδρες, ότι στις αυτοκτονίες η
Ελλάδα είναι τελευταία κι ότι στον αλκοολισμό είναι τόσο τελευταία, που δεν
εμφανίζεται καν ως στατιστικό ανιχνεύσιμο είδος! Στα διαζύγια η Ελλάδα
είναι επίσης ανάμεσα στις καθυστερημένες: από τις τελευταίες, σε συχνότητα.
Προσωρινή ερώτηση που απευθύνεται στους εγχωρίους ευρωλιγούρηδες: Τι να την
κάνεις την κινητή τηλεφωνία και την «παθητική» ασφάλεια, όταν μια γυναίκα
δεν τολμά να βγεί μόνη της το βράδυ, στην Βόννη, στο Λονδίνο, στο Παρίσι,
στο Μιλάνο; (διότι αυτό σημαίνει η συγκεκριμένη δυτική εγκληματικότητα). Τι
να την κάνεις την άθλια τους «παραγωγικότητα», όταν μ? αυτήν και τα καλά
της, οι «Ευρωπαίοι» πεθαίνουν πιο γρήγορα και πιο άρρωστοι από μας; Πώς
εξηγούν οι ευρω-ηλίθιοι, ότι ένας λαός που έχει την μεγαλύτερη κατανάλωση
παγκοσμίως σε «ουϊσκάκι», και επί πλέον το ουζάκι του και το κρασάκι του,
εμφανίζει μηδενικό δείκτη αλκοολισμού; H μόνη επιστημονική εξήγηση είναι
ότι ο λαός αυτός έχει, (ακόμη, και μέχρι να τον καταστρέψουν οι
ευρω-πιθηκίζοντες) μεγαλύτερο δείκτη πολιτισμού, ο οποίος ενσωματώνει σε
κοινωνική συναναστροφή το αλκοόλ και δεν μετατρέπει τον άνθρωπο, σε δυτικό
ράκος, που ξερνοβολάει τα Παρασκευοσάββατα έξω από τα μπαρ, έχοντας ήδη
κίρρωση του ήπατος και μία εν δυνάμει ανθρωποκτονία στο ενεργητικό του.
(Θα συνεχίσω όμως στο επόμενο, διότι και η άλλη μελέτη στην «Μοντ» του P.
Ροσφόρ, παρουσιάζει εκρηκτικό ενδιαφέρον ώς προς τον συνολικό ανορθολογισμό
που παράγει η δυτική καταναλωτική-διαφημιστική κοινωνία).